„ჩემო სატრფოვ და ღვთაებავ...“ - რა საიდუმლოს მალავს მიქელანჯელოს ჩეჩილია?

ერთი შედევრის ისტორია

3 აგვისტო 20:00, 2017 წელი

ამ გენიოსის გარშემო ბევრი ლეგენდა არსებობს და „ქალი ყარყუმით“ ერთ-ერთი მათგანია. მკვლევართა აზრით, ეს გოგონა მილანის ჰერცოგის საყვარელი, 16 წლის ჩეჩილია გალერანია. ვინ იყო ჩეჩილია და რა აკავშირებდა მხატვართან? 

ნახატი მიქელანჯელომ 1488-1490 წლებში შექმნა.
გოგონა სიენაში, დიდ ოჯახში დაიბადა. მამამისს მილანის სასამართლოში სოლიდური თანამდებობა ეკავა და ფლორენციის ელჩი იყო. ჩეჩილია, ძმებთან ერთად, ლათინურ ენასა და ლიტერატურას ეუფლებოდა.
1483 წელს, 10 წლის ასაკში, ის სტეფანო ვისკონტიზე დანიშნეს, მაგრამ ნიშნობა 1487 წელს, უცნობი მიზეზების გამო, შეწყდა. 1489 წელს ჩეჩილიამ სფორცას ციხე-კოშკში თავისი ჰერცოგი გაიცნო. იმავე წელს ლეონარდომ გოგონას პორტრეტის ხატვა დაიწყო.

ჩეჩილიას მხატვართან განსაკუთრებით თბილი ურთიერთობა ჰქონდა და  ხშირად იწვევდა მილანელ ინტელექტუალებთან შეხვედრებზე. ჩვენამდე მოაღწია ლეონარდოს მიერ ჩეჩილიასთვის დაწერილმა ბარათმა, რომელიც იწყება სიტყვებით: „ჩემო სატრფოვ და ღვთაებავ...“
ისიც ცნობილია, რომ მხატვარი და ჰერცოგის საყვარელი ერთმანეთთან იმდენად ახლოს იყვნენ, რომ ერთმანეთს „შენობით“ მიმართავდნენ, როცა იმ დროს უახლოესი მეგობრებიც კი ერთმანეთს „თქვენობით“ ესაუბრებოდნენ. აქედან გამომდინარე, მკვლევარები ვარაუდობენ, რომ მხატვარსა და მის ნატურას შორის ინტიმური კავშირი არსებობდა.

ფრანგმა მეცნიერმა პასკალ კოტამ, რომელიც შედევრს სპეციალური ფოტოსკანერის საშუალებით იკვლევდა, ლეონარდოს შედევრზე ამ დრომდე დაფარული ესკიზები აღმოაჩინა. საუკუნოვანი მტვრისა და ლაქის საფარის მოცილების შემდეგ, კოტამ დაასკვნა, რომ თავდაპირველად ქალი ცარიელი ხელებით იყო გამოსახული. მოგვიანებით მის ხელებში ყარყუმი და ცისფერი, საზეიმო მოსასხამი გამოჩნდა. თავდაპირველად, ქალს გამჭვირვალე ვუალი ეფარა, რომელიც მოგვიანებით, თმებმა დაფარა. შეიცვალა თმის ზრდის მიმართულებაც...

საინტერესოა, რისთვის სჭირდება ქალს ყარყუმი? ამის შესახებ რამდენიმე ვერსია არსებობს.
პირველის თანახმად, ყარყუმი ბერძნულად ჟღერს, როგორც „γαλῆ“, ანუ გალე. თუ გავითვალისწინებთ, რომ ჩეჩილიას გვარი გალერანი გახლდათ, სავარაუდოდ, სურათის სახელი სიტყვების თამაშის შედეგად შეიქმნა.

აღსანიშნავია, რომ ყარყუმი სფორცას საგვარეულო ემბლემა გახლდათ, ხოლო ლუდოვიკო სფორცას, რომელიც 18 წლის მანძილზე ლეონარდოს სურათების მთავარი მყიდველი იყო, „თეთრ ყარყუმს“ ეძახდნენ. მკვლევარების ნაწილი ვარაუდობს, რომ ლეონარდოს ყარყუმის დახატვა თავად სფორცამ სთხოვა, რათა მილანელებს მისი და ჩეჩილიას ურთიერთობის შესახებ გაეგოთ.

კიდევ ერთი ვერსიის თანახმად, სურათის შექმნის მომენტისთვის, ჩეჩილია ფეხმძიმედ იყო. ყარყუმი კი, რომელიც მის მუცელს ფარავს, უმანკოებისა და სიწმინდის სიმბოლოა.

ჩეჩილია გავლენიანი და მბრძანებელი ქალბატონი გახლდათ, ამიტომ შესაძლოა, ყარყუმი იმას ნიშნავდეს, რომ ჰერცოგი „ხელში ეჭირა“.  ისე კი, ქალის ხელში ყარყუმი კი არა, თეთრი ქრცვინია...

ადრე ვარაუდობდნენ, რომ „ქალი ყარყუმით“ ლეონარდოს მოსწავლეებმა მარკო დ’ოჟონომ, ამბროჟიო დეპრედისმა და ბოლტრაფიომ დახატეს. თუმცა, 21-ე საუკუნეში პასკალ კოტამ ლეონარდოს ავტორობის დამტკიცება შეძლო და სურათზე თავად ლეონარდო და ვინჩის თითის ანაბეჭდებიც აღმოაჩინა.

პირველი მსოფლიო ომის დროს, „ქალი ყარყუმით“ უსაფრთხოების მიზნით, დრეზდენის გალერეაში გადაიტანეს. მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამდე შედევრი ისევ გადამალეს, თუმცა, 1939 წლის სექტემბერში ის მაინც ნაცისტების ხელში აღმოჩნდა. 1939 წელს, პოლონეთის ოკუპაციის შემდეგ, გერმანელებმა შედევრის ჰიტლერის მუზეუმში გაგზავნა გადაწყვიტეს, თუმცა მანამდე, ბერლინის კაიზერ ფრიდრიხის მუზეუმში მოათავსეს. 1940 წელს პოლონეთის გენერალ-გუბერნატორმა ჰანს ფრანკმა მისი უკან, კრაკოვში დაბრუნება ბრძანა. 1946 წელს, ომის დასრულების შემდეგ, ტილო პოლონურ-ამერიკულმა კომისიამ ბავარიაში, ფრანკის სახლში აღმოაჩინა და პოლონეთში დააბრუნა.
„ქალი ყარყუმით“ ამჟამადაც კრაკოვში, ჩარტორისკის მუზეუმშია. პოლონეთის ტერიტორიაზე მიქელანჯელოს მხოლოდ ეს ერთადერთი ტილო ინახება.

წყარო
დღის ჰოროსკოპი

21 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 21 დეკემბრისთვის ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?
დღის ჰოროსკოპი

20 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 20 დეკემბრისთვის  ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?
დღის ჰოროსკოპი

19 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 19 დეკემბრისთვის  ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?
დღის ჰოროსკოპი

18 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 18 დეკემბრისთვის ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?
NEW

ფსიქოთერაპია სამედიცინო პერსონალისთვის - ის რაც Covid-19-თან ბრძოლისას ნიღაბზე არანაკლებ მნიშვნელოვანია

Covid-19-თან მებრძოლ სამედიცინო პერსონალს Responsible.ge ფსიქოთერაპიის კურსებს უფინანსებს
დღის ჰოროსკოპი

17 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 17 დეკემბრისთვის ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?
დღის ჰოროსკოპი

16 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 16 დეკემრითვის ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?
NEW

მუზეუმების კონკურსი მთელი საქართველოს მასშტაბით

„საქართველოს დებატებისა და განათლების ინსტიტუტი“, საერთაშორისო პროექტის - დებატები მუზეუმებში - ფარგლებში, რომელიც მხარდაჭერილია „ვიზეგრადის” ფონდის მიერ, იწყებს კონკურსს მუზეუმებისთვის მთელი საქართველოს მასშტაბით.
დღის ჰოროსკოპი

15 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 15 დეკემბრისთვის ბიზნესის, ჯანმრთელობისა და სიყვარულის მიმართულებით?!  
NEW

სასარგებლო რჩევები, სანამ გამათბობელს ჩავრთავთ

ზოგი ადამიანი ფიქრობს, რომ რაც უფრო ცხელა სახლში, მით უფრო კარგად მუშაობს გათბობის სისტემა. თუმცა, როგორც ყველგან, აქაც ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ პროფესიონალების რჩევები გავითვალისწინოთ და სახლში ტემპერატურა ისე დავარეგულიროთ, რომ პროცესმა ჩვენს ჯანმრთელობას საფრთხე არ შეუქმნას.
დღის ჰოროსკოპი

14 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 14 დეკემბრისთვის ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?
დღის ჰოროსკოპი

13 დეკემბრის ასტროლოგიური პროგნოზი

რას გვირჩევენ ვარსკვლავები 13 დეკემბრისთვის ჯანმრთელობის, ბიზნესის და სიყვარულის მიმართულებით?