რამდენიმე უცნობი და საინტერესო ფაქტი თუთიყუშებზე

თუთიყუშების უმრავლესობა მხოლოდ ხილსა და კაკალს კი არა, მწერებსა და ხორცსაც მიირთმევს. ახალ ზელანდიაში ჯერ კიდევ 1868 წელს დაფიქსირდა თუთიყუშ კეას გუნდის თავდასხმა ცხვრებზე. ამის გამო ამ ფრინველებს 1986 წლამდე ანადგურებდნენ. ახლა მათ სახელმწიფო კანონი იცავს. 

თუთიყუშები სხვადასხვა ზომის არსებობენ. ასე მაგალითად, სკლეტერის თუთიყუში ადამიანის თითისხელაა და 10 გრამს იწონის, სუმბულისნაირი არა (ფოტოზეა) სიგრძეში მეტრს აღწევს, ხოლო არამფრენი კაკაპო შეიძლება წონაში 4 კილოგრამიც იყოს.

თუთიყუშების მსხვილი სახეობები, როგორიცაა არა და კაკადუ, 35-დან 60 წლამდე ცოცხლობენ. ჩიკაგოს ზოოპარკში ახლახან მსოფლიოში უხნესი თუთიყუში კაკადუ ინკა 83 წლის ასაკში მოკვდა.

თუთიყუშებს, ლაპარაკის გარდა, სიმღერა, სიცილი, ტირილი ანდა სარეცხი მანქანის ხმის იმიტირებაც შეუძლიათ. ტალღოვანი თუთიყუში პაკი გინესის რეკორდების წიგნში 1995 წელს მოხვდა. პაკას მარაგი 1728 სიტყვას შეადგენდა.

თუთიყუშები მყარ წყვილებს ქმნიან და, იშვიათი გამონაკლისის გარდა, მონოგამია ახასიათებთ. სახლში მცხოვრები თუთიყუში ზოგჯერ პარტნიორის როლს პატრონს აკისრებს: თუთიყუშმა შეიძლება კვებოს ადამიანი, ყოველმხრივ მიიპყროს მისი ყურადღება და კონკურენტებისგან "დაიცვას" კიდეც.

თუთიყუშის ბევრ სახეობაში დედალ-მამალი ფრინველები ერთნაირად გამოიყურება. იშვიათი გამონაკლისი:  კეთილშობილი თუთიყუშის დედალ-მამალი ფრინველი იმდენად განსხვავდება შეფერილობით, რომ დიდი ხნის განმავლობაში სხვადასხვა სახეობად მიაჩნდათ.

მსოფლიოში 360 სახეობამდე თუთიყუშია გავრცელებული. ამათგან 100-მდე სახეობას გადაშენება ემუქრება. დღეისთვის ყველაზე იშვიათია ერთადერთი არამფრენი თუთიყუში კაკაპო, რომელიც სულ 154 ერთეულიღაა შემორჩენილი.