პირველი ექიმი ქალი, რომელიც მსოფლიოს 46 წელი ატყუებდა!

მარგარეტმა ექიმის დიპლომი 1812 წელს მიიღო, თუმცა ამისთვის იძულებული გახდა, მამაკაცად გარდასახულიყო - ეს 1800-იანი წლების დასაწყისში ედინბურგის სამედიცინო აკადემიაში მოხვედრის ერთადერთი შანსი იყო.

მარგარეტმა, კაცის იმიჯით, ექიმად 46 წელი იმუშავა. იგი თავისი დროის ერთ-ერთი ცნობილი და პროგრესული სამხედრო ქირურგი გახლდათ. მისი საიდუმლო მხოლოდ 1865 წელს, გარდაცვალების შემდეგ გახდა ცნობილი და ისტორიაში პირველი ექიმი ქალის სახელით შევიდა.

სამედიცინო აკადემიის წარჩინებით დასრულების შემდეგ ჯეიმსმა ექიმმეანის პროფესია აირჩია. იგი იყო პირველი, ვინც სამხრეთ აფრიკაში საკეისრო კვეთა ჩაატარა და, ზოგადად, უდიდესი გავლენა მოახდინა სამხრეთ აფრიკის განვითარებზე.

ჯეიმსი უნიჭიერესი ქირურგი იყო, ამიტომ მას ბრიტანეთის სამხედრო არიმიის ინსპექტორის პოსტი ჩააბარეს და ხშირად აგზავნიდნენ მივლინებით სხვადასხვა ინგლისურ კოლონიებში. ჯეიმსმა დიდი ხანი დაჰყო ინდოეთში, მაგრამ სახელი და დიდება სამხრეთ აფრიკაში სამსახურის დროს მოიპოვა.

პროგრესული შეხედულებების მქონე ექიმი ებრძოდა სხვადასხვა ეპიდემიებს და ატარებდა რეფორმებს, რომლებიც აფრიკელთა საყოფაცხოვრებო თუ სამედიცინო პირობებს გააუმჯობესებდა.
ებრძოდა საზოგადოების უდიერ დამოკიდებულებას კეთროვნების მიმართ, მონაწილეობდა თანამედროვე წყალგაყვანილობის სისტემების გაყვანაში, რომლებიც, ნაწილობრივ, ახლაც მოქმედებს და ა.შ.

თავისი მოღვაწეობით ჯეიმს ბერიმ მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა რეგიონის სოციალური და სამედიცინო ასპექტები.

ბერის ინიციატივით, აფრიკის მიყრუებულ სოფლებში მოხდა მედიკამენტების გაგზავნა, რამაც მალარიით და სხვა საშიში ინფექციებით დაავადებული ათასობით ადამიანის სიცოცხლე იხსნა.

თანამედროვეთა მოგონებებიდან ირკვევა, რომ უდიდესი დამსახურებების მიუხედავად, კოლეგებს ნიჭიერი ექიმი არ უყვარდათ მისი უაღრესად რთული ხასიათის, უცნაური გარეგნობის, მეტისმეტად მჭექარე ხმისა და იმ დროის მორალთან შეუსაბამო შეხედულებების გამო.

ბერი ხშირად ეჩხუბებოდა ხელმძღვანელობას და შემჩნეული იყო ქალაქის გუბერნატორთან „ჰომოსექსუალურ“ კავშირში. სწორედ არასტანდარტული შეხედულებები გახდა ჯეიმს ბერის სამხედრო სამსახურიდან დათხოვნის მიზეზი.

ექიმი ჯეიმს ბერი 1865 წელს გარდაიცვალა. სწორედ მაშინ გაიგო საზოგადოებამ საიდუმლო, რომელიც ამ უცნაურ და ძალიან ნიჭიერ ადამიანს მთელი ცხოვრება თან სდევდა. მოახლე ქალმა, რომელმაც ცხედარი გააპატიოსნა, განაცხადა, რომ ექიმი ბერი სინამდვილეში მამაკაცი კი არა, ქალი იყო.

ვინაიდან ჯეიმს ბერიმ ცხოვრების უდიდესი ნაწილი ბრიტანეთის სამეფო ტახტის სამსახურში გაატარა, ამ ამბის გახმაურება არავის აძლევდა ხელს. ექიმი სასწრაფოდ დაასაფლავეს და მოახლე ქალს ჭორაობისგან თავის შეკავება ურჩიეს. საზოგადოებამ საიდუმლოებით მოცული ექიმის შესახებ სრული სიმართლე წლების შემდეგ, უკვე მე-20 საუკუნის შუა წლებში გაიგო, როცა ისტორიკოსმა იზაბელ პეიმ ქირურგის დოკუმენტების შესწავლა დაიწყო.

უკვე 21-ე საუკუნეში უროლოგმა მაიკლ დიუ პრიმ დაიწყო ექიმის პირადი მიმოწერის შესწავლა, რამაც იზაბელ პეის კვლევები დაადასტურა.

საბოლოოდ გაირკვა, რომ ადამიანი, სახელად ჯეიმს ბერი, ბუნებაში არასოდეს არსებობდა. სახელოვანი ქირურგის სახელი და გვარი მარგარეტ ენ ბალკლი გახლდათ. ის იძულებული იყო, თავი მამაკაცად მოეჩვენებინა, რადგან ქალად ყოფნის შემთხვევაში, მას მედდაზე მეტის მიღწევის იმედი არ უნდა ჰქონოდა.
რა თქმა უნდა, მარგარეტი უდიდეს რისკზე წავიდა, რადგან სურვილის შემთხვევაში, სამხედროებისთვის, რომელთა შორისაც ქალმა მთელი ცხოვრება გაატარა, სიმართლის დადგენა ძნელი არ იქნებოდა.

როგორც ჩანს, მარგარეტმა ისე კარგად მოირგო მამაკაცის როლი, რომ ამგვარი შემოწმების ჩატარება აზრად არავის მოსვლია.

P.S. მსოფლიოში პირველი ქალთა სამედიცინო კოლეჯი კი 1850 წელს პენსილვანიაში დაარსდა, რომელიც უკვე ლიცენზირებულ ქალ ექიმებს ზრდიდა - ეს რევოლუციური ნაბიჯი იყო, რადგან ზოგადად მიაჩნდათ, რომ სწავლა მომავალი დედებისთვის საფრთხეს წარმოადგენდა. სხვათა შორის, იმ დროს აშშ-ში ქალებს არჩევნებში ხმის უფლება ჯერ კიდევ არ ჰქონდათ.

წყარო: embryo.asu.edu